KLAVYE VE FARE

KLAVYE
Bilgisayara dışardan veri girmek ve programları kontrol etmek amacı için kullanılır. Temelde
üzerinde harf, sayı fonksiyon ve kontrol tuşları vardır. İki çeşit klavye vardır Q ve F. Farkları
sadece harflerin yerlerinin değişikliğidir. Klavyenin en sol üstündeki karakter ne ise(F yada Q)
klavye ona göre isimlendirilir. Microsoft, Trekker, Logitech, ve A-4Tech yaygın
üreticilerdendir.

Şekil 77. Klavyenin iç ve dış yapısı
Klavye anahtarlama teknolojisini kullanan yapıya sahiptir. Klavye üzerinde her bir tuş, aslında
birer elektriksel anahtardır. Tuşlar, matris düzeninde satır ve sütunlara yayılmış anahtar
düzenine sahiptir. Bu anahtarlar kapasitif, mekanik ve kauçuk yapıda olabilir. Bunlardan en
çok kullanılan ve ekonomik olan kauçuk yapılardır. Kauçuk yapının altında karbon malzeme
iletkenliği sağlamak üzere kullanılır. Her bir anahtarın altında kısa devreye açık iletken yapı
vardır. Tuşa basıldığında karbon malzeme aşağı doğru hareket ederek matris yapıyı kısa devre
yapar. Tuş bırakıldığında ise kauçuk malzeme eski halini alarak karbon iletken yapı, iletken
telleri bırakarak kısa devre bozulur.

Şekil 78. Kauçuk yapıya sahip anahtarın çalışma prensibi
Bu kısa devre matris yapıda bazı kollardan akım geçişine neden olacak ve bu akım klavye
devresi tarafından algılanacaktır. Klavye devresi küçük bir bilgisayar gibi davranarak tuşun
basıldığı konuma ait kodları sahip olduğu hafızadan(ROM) bularak PS/2 arayüzü üzerinden
bilgisayara gönderir. Bu hafıza tuşlara karşılık gelen kodları(character map) tutar. Klavyeler
tuşa basıldığında bilgisayara kod gönderirken bırakıldıklarında da farklı bir kodu benzer şekilde
bilgisayara gönderirler.

Şekil 79. Klavye devresi
Klavye Çeşitleri
Normal Klavye: Üzerinde sadece karakterler, harfler, sayılar ve fonksiyon tuşlarının bulunduğu
klavyelere denir. En temel yapıya sahiptir. Yukarı resimdeki klavye bu tip klavyedir.
Multimedya Klavye: Normal klavye üzerine ek bazı tuşların eklenmesi ile normal klavyelerin
gelişmiş versiyonudur. Bu tuşlar genelde internet ve multimedya ürünlerine yönelik fonksiyon
tuşlarıdır. Örneğin üzerlerindeek olarak sesi açıp kapatma, parçayı oynatıp durdurma veya
iptal etme, web tarayıcıyı açma duraklatma… gibi işlevsel tuşlar vardır.
Optimus Klavye: Günümüzde Optimus ismi verilen ve her bir tuşun işlevi kolaylıkla
değiştirilebilen klavyeler bulunmaktadır. Klavyelerin üzerindeki simgeler ve işlevleri klavyeye
ait program yardımıyla kolaylıkla işlevine göre değiştirilebilmektedir. Tuşlar OLED(Organik
LED) denilen displaylerden oluşur. Her tuşa ait simge bu teknikle tuş üzerinde küçük bir ekran
üzerinde gibi gösterilmektedir. Bu klavyelerle oyunları sadece oyun tuşlarının bulunduğu bir
oyun klavyesi şekline dön

Şekil 80. Sağda Optimus klavye ve solda tuşların yakından görünüşü(www.artlebedev.com)
Klavye Parametreleri
Q ve F Tipi: Klavyedeki harflerin yerlerini belirleyen bir kriterdir üstteki resme bakabilirsiniz.
Bağlantı Noktası: Klavyenin kasaya bağlanacağı portu gösterir. Bilgisayarda PS/2 portu bozuk
değilse, PS/2 tercihi daha isabetli olacaktır. USB klavyeler bozuk PS/2 için alternatiftir.

Şekil 81.Klavye bağlantı noktaları ve dönüşüm adaptörleri
Bunlardan başka kablosuz klavye tipleri vardır. Bu tip sistemleri kurmak için klavyeye verici,
porta ise alıcı takılır. Kızıl ötesi(IR) ışıkla çalışanlar ve radyo dalgaları(RF) ile çalışanlar diye iki
grupta toplanabilirler. IR klavyede alıcı ve verici birbirini görmek zorunda ama RF klavyelerde
bu zorunluluk yoktur. Kablosuz klavyeler çalışması için pile gereksinim duyarlar.

Şekil 82. Kablosuz klavye
FARE
Grafik ekranda kürsörü istenen konuma getirmek ve komutlar vermek için kullanılan donanım
birimidir. Standart olarak bir farede üç adet düğme (sol, orta, sağ) bulunur. Optik, lazer ve
mekanik(toplu) çeşitleri vardır. Optik ve lazer fareler alt taraftan kırmızımsı bir ışık yayarlar.
Mekanik çeşit ise altta dönen ağır bir topa sahiptir ve çabucak tozlanarak hareketi engelleyici
kirler yatay ve düşeyde dönebilen disk millerine yapışabilmektedir. Yaygın fare üreticilerinden
Microsoft, Trekker, Logitech, ve A-4 Tech markaları sayılabilir. Fareler yapı olarak ikiye
Ayrılırlar

Şekil 83. Fare ve temel bileşenleri
Mekanik Fareler: Bu tip farelerde yatay ve düşey kaydırıcıya serbest dönebilen topun
sürtünmesi ile fare hareketi algılanır. Kaydırıcılar üzerinde delikler bulunan disklere sahiptir.
Disklerin önünde ve arkasında optik(IR) alıcı ve vericiler vardır. Topun hareketi ile dönen disk,
vericinin yaydığı ışığın alıcıya ulaşırken kesikli olmasını sağlayacaktır. Alıcının ışık aldığı anlar
sayılarak farenin hangi eksende ne kadar ilerlediği hesaplanarak bilgisayara gönderilir.

Şekil 84. Mekanik farenin içten ve dıştan görünümü(www.madehow.com)
Optik ve Lazer Fare: Bunlar kendi aralarında benzer yapıya sahip, sadece aydınlatma ışığı
farklıdır. Optik fareler aydınlatma için LED ışığı kullanırken lazer fareler lazer ışınını
kullanırlar. Lazer, yüzeydeki daha fazla ayrıntıyı gösterebilme kabiliyetine sahiptir. Farenin
hareket ettiği yüzeyden alınan görüntüler işlenerek DSP(Digital Signal Processing ) devreleri
yardımıyla hangi yönde hareket ettiği saptanır. Yüzeyden alınan her bir resim işaret işleyiciye
gönderilir. İşaret işleyici devre, farenin hareket hızına ve yönüne, resimleri karşılaştırarak
karar verir.

Şekil 85. Optik ve mekanik farenin alttan görünüşü
Fare Parametreleri
Bağlantı Noktası: Farenin kasaya bağlanacağı portu gösterir. Bilgisayarda PS/2 portu bozuk
değilse, PS/2 tercihi daha isabetli olacaktır. USB klavyeler, bozuk PS/2 için alternatiftir. USB
porta sahip bir fareyi PS/2 porta bağlamak veya tersini yapmak için adaptörler kullanılır.

Şekil 86. Fare bağlantı noktaları ve dönüşüm adaptörleri
Bunlardan başka kablosuz(wireless) fare tipleri vardır. Bu tip sistemleri kurmak için klavyeye
verici, porta ise alıcı takılır. Kızıl ötesi(IR) ışıkla çalışanlar ve radyo dalgaları(RF) ile çalışanlar
diye iki grupta toplanabilirler. IR klavyede alıcı ve verici birbirini görmek zorunda ama RF
klavyelerde bu zorunluluk yoktur. Kablosuz fareler, çalışması için pile gereksinim duyarlar.

Şekil 87. Kablosuz fare ve ek bileşeni
Hız: Farelerde hız aslında hassasiyeti gösterir. Birimi DPI(dot per inch), yani inç uzaklık başına
düşen nokta sayısıdır. Anlamı ise, farenin birim(1 inç) hareket sırasında, konum bilgisini ne
kadar sıklıkla bilgisayara gönderiyor olmasıdır. Bu değer yüksekse iletilen konum bilgisi daha
hassas oluyor demektir. Diğer anlamıyla daha hızlı konum bilgisi gönderiyor demektir.
Günümüzde 800-2500DPI arasında değişen parametrelere sahip fareler vardır.
Tuş Sayısı: Farelerde temelde iki tuş(sağ, sol) vardır. Ortanca tuş henüz birçok yazılım
tarafından desteklenmediği için kullanılmamaktadır. İşlevi en az temel iki tuş kadar önemli
olan diğer bir yapı kardırma tekerleğidir. Kaydırma çubuklarını kolayca hareket ettirmek için
kullanılır. Özellikle web gezintilerinde ve doküman incelemelerinde büyük kolaylık
sağlamaktadır. Yaygın olarak kullanılan bir diğer tuş çeşidi ise çift tık butonudur. Bu butona bir
kez basıldığında sanki çift tıklanmış gibi etki oluşturur. Bu gün farelerde bunlara ek olarak çok
çeşitli tuş kombinasyonları bulunmaktadır. Unutulmamalıdır ki kısa mesafeli bu tuşların
kullanımı kritik zamanlarda kullanıcı hatası doğurabilir.